Mustafa Kamal Atatürkün fotosundakı kəmərdə ikinci dəliyin israf olmasın deyə açıldığı iddiası

Mustafa Kamal Atatürkün fotosundakı kəmərdə ikinci dəliyin israf olmasın deyə açıldığı iddiası

Yanlış Yanlış

Faktlar

23 mart 1923-cü ildə Afyon bələdiyyəsinin qarşısında çəkilən fotodakı kəmər, orijinalda da iki dəlikli olan və Türkiyədə “manevra kemeri” kimi bilinən “Sam Browne” kəməridir.

Atatürkün digər generallar ilə çəkilmiş fotosunda da eyni kəmərdən istifadə etdiiyini görmək mümkündür.

Birinci dünya müharibəsində “Sam Browne” kəmərinin ingilis əsgərlər tərəfindən istifadə edildiyini göstərən fotolar da mövcuddur.

Birinci dünya müharibəsinin ardında uniformalardakı dəyişiklik nəticəsində bu kəmər türk əsgərlər tərəfindən də istifadə edilməyə başlayıb.

Hərbi Muzeydə sərgilənən uniformada da eyni kəmərdən var.

Sosial media paylaşımlarında Mustafa Kamal Atatürkə aid bir foto ilə birlikdə istifadə etdiyi kəmərə vurğu var. İddiaya əsasən Mustafa Kamal israf etməmək üçün yeni kəmər almaq yerinə tək dəlikli kəmərinin iynəsini iki dəlikli ilə dəyişdirib və kəmər də buna əsasən yenidən dəlinib.

ataturkun sekildeki kemerine israf olmasin deye delik acildigi iddiasi iddia ekrani

Orijinalda da kəmərin dəlikləri fotodakı kimidir

İddianı araşdırmağa şəkli tarixini müəyyən etməkdən başlaya bilərik Atatürkün xronoloji şəkillərinin arxivini saxlayan “isteataturk.com” veb səhifəsi bunun üçün yaxşı mənbə ola bilər Arxivi təhlil etdikdən sonra sözügedən fotonun 23 mart 1923-cü ildə Afyon bələdiyyəsi qarşısında afyonlulara xitab edərkən çəkildiyini görürük.

iddia fotosu orijinali 1923

Orijinal foto
Mənbə: isteataturk.com

Atatürkə aid digər fotoları da araşdırdıqda eyni kəmərdən istifadə etdiyi və yanında başqa əsgərlərin də olduğu fotoları görmək mümkündür. Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin internet saytında paylaşılan fotolardan birində digər generalların da kəmərlərində iki dəliklər olduğunu müşahidə edirik.

ataturk diger generaller ile ktbgov

Atatürk digər generallar ilə

Mənbə: Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi

ataturk diger generaller ile zoompng

Kəmər haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün açar sözlərlə Birinci dünya müharibəsindən sonra istifadə edilən kəmərləri araşdırdıqda “Sam Browne” kəmərinə rast gəlirik. Adını sol qolunu itirdikdən sonra bu kəməri icad edən ingilis əsgər “Samuel J. Browne”-dan alan kəmər orijinalda da iki dəliklidir. Birinci dünya müharibəsində bir ingilis əsgərin uniformasında da kəməri görmək mümkündür. ingilis birinci dunya muharibesi

Birinci dünya müharibəsində “Sam Browne” kəmərindən istifadə edən ingilis

Mənbə: Vikipediya

Türk əsgərlərin Birinci dünya müharibəsinin ardından istifadə etdiyi uniforma və kəmərləri araşdırmaq üçün açar sözlərlə axtarışa davam etdikdə, Osmanlı uniformaları haqqında arxiv foto və məlumat paylaşan veb səhifəsində bəzi məlumatlara rast gəlirik. İnternet saytının sahibi kəşfiyyat və təhlükəsizlik kimi sahələrdə də hesabatlar hazırlayan Christopher Flaherty, Osmanlı-Avstriya Müharibəsi haqqında bir kitabın da yazarlarından biridir. Saytının açıqlama qismində ingiliscə danışan araşdırmaçılar üçün hazırlanmış məlumatların qaynağının tapılmış uniformalar, dövrün çizimləri, yazılı açıqlamalar və fotolar olduğu qeyd edilib.

Saytdakı məlumata əsasən Birinci dünya müharibəsinin ardından uniforma dəyişikliyi olub və türk əsgərlər də “Sam Browne” kəmərlərindən istifadə etməyə başlayıb. Eyni zamanda saytda Hərbi Muzeydə çəkilmiş bir fotodan da bəhs edilir. Fotodakı kəmər Atatürkün fotosundakına da bənzəyir.

herbi muzeyden fotopng

Hərbi Muzeydən foto

Mənbə: ottoman-uniforms.com

Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinə bağlı olaraq İstanbulda fəaliyyət göstərən Hərbi Muzey və Mədəniyyət Saytı Komandanlığının  “Birinci Dünya Savaşı Salonu ve Kurtuluş Savaşı Salonları” bölümündə virtual tur edərkən muzeydəki “Büyük Taaruz Kararı Kompozisyonu”-da bənzər kəmərin istifadə edildiyini təsdiqləyirik.

askeri muze buyuk taaruz karari kompozisyonupng

askeri muze buyuk taaruz karari kompozisyonu zoompng

Mənbə: Milli Müdafiə Nazirliyi

Bundan əlavə kəmər haqqında axtarış etdikdə ebay, amazon kimi veb saytlarda satıldığını da görürük.

ebay manevra kemeri

Türkiyədə “manevra kemeri” kimi adlandırılan  “Sam Browne” ilə bağlı Osmanlı Hərbi Tarixi üzrə ekspert Prof. Dr. Mesut Uyar, öz Twitter hesabında ətraflı məlumatlar paylaşıb. Uyar, bu kəmərlərin İstiqlaliyyət müharibəsindən 1947-ci ilə qədər istifadə edildiyini bildirib.